Bร i viแบฟt Peel bแบฑng Pyruvic Acid – Giแปi thiแปu, Cฦก chแบฟ, Chฤm sรณc sau ฤiแปu trแป ฤฦฐแปฃc biรชn dแปch bแปi Bs Phแบกm Tฤng Tรนng tแปซ Sรกch โPEEL HรA CHแบคT Vร CรC THแปฆ THUแบฌT TRONG THแบจM Mแปธ DAโ cแปงa tรกc giแบฃ Maria Claudia Almeida Issa vร Bhertha Tamura.
1. Tรณm tแบฏt
Peel pyruvic acid cรณ thแป ฤฦฐแปฃc phรขn loแบกi nhฦฐ lร mแปt loแบกi peel bรกn trung bรฌnh, giแปฏa peel nรดng vร peel trung bรฌnh. ฤแป xรขm nhแบญp vร o da phแปฅ thuแปc vร o nแปng ฤแป cแปงa pyruvic acid, sแปฑ chร sรกt, dung mรดi, sแป lแปp bรดi, vร thแปi gian tiแบฟp xรบc. Pyruvic acid cรณ thแป ฤฦฐแปฃc cho thรชm dแบงu cรขy ba ฤแบญu ฤแป ฤแบกt ฤฦฐแปฃc peel sรขu; tuy nhiรชn, phฦฐฦกng thแปฉc nร y cแบงn phแบฃi ฤฦฐแปฃc ng- hiรชn cแปฉu thรชm ฤแป cรณ thแป ฤฦฐแปฃc รกp dแปฅng trรชn lรขm sร ng. Chฦฐฦกng nร y sแบฝ mรด tแบฃ cรกch ฤแป ฤฦฐa ra chแป ฤแปnh cho cรกc loแบกi peel da bแบฑng pyruvic acid khรกc nhau. Nhแปฏng hแบกn chแบฟ ฤแบทc biแปt, chแปng chแป ฤแปnh, chuแบฉn bแป trฦฐแปc peel vร hoแบกt chแบฅt sแปญ dแปฅng sau peel cลฉng ฤฦฐแปฃc mรด tแบฃ.
2. Nแปi dung
- Giแปi thiแปu
- Chแป ฤแปnh vร hแบกn chแบฟ
- Lแปฑa chแปn bแปnh nhรขn vร chuแบฉn bแป da
- Phฦฐฦกng phรกp bรดi
- Lแปฑa chแปn ฤแป mแบกnh dung dแปch pyru- vic acid
- ฤiแปu trแป phแปi hแปฃp
- Quรก trรฌnh lร nh vร chฤm sรณc sau peel
- Ghi nhแป
- Tham khแบฃo
3. Giแปi thiแปu
Vแปi rแบฅt nhiแปu phฦฐฦกng phรกp ฤiแปu trแป tรกi tแบกo bแป mแบทt da (resurfac- ing) nhฦฐ LASER, sรณng cao tแบงng, micro- dermabrasion, vร cรกc loแบกi peel hรณa hแปc cแป ฤiแปn nhฦฐ trichloracetic acid (TCA), salicylic acid, retinoic acid, lactic acid, glycolic acid, carbolic acid, vร nhแปฏng cรดng thแปฉc phแปi hแปฃp cแปงa nhแปฏng loแบกi acid nร y thรฌ cho dรน vแปi mแปt bรกc sฤฉ kinh nghiแปm hแป cลฉng sแบฝ rแบฅt do dแปฑ khi thแปญ mแปt phฦฐฦกng phรกp khรกc, vแปi mแปt loแบกi hรณa chแบฅt รญt phแป biแบฟn hฦกn, trแปซ khi loแบกi hรณa chแบฅt ฤรณ cรณ mแปt vร i nhแปฏng ฦฐu ฤiแปm mร tแบฅt cแบฃ nhแปฏng loแบกi hรณa chแบฅt peel kแป trรชn khรดng cรณ ฤฦฐแปฃc.
Mแบทc dรน peel da bแบฑng pyruvic acid cรณ ฤฦฐแปฃc nhiแปu sแปฑ quan tรขm trong thแบญp kแป vแปซa qua, thรฌ phฦฐฦกng phรกp nร y vแบซn lร mแปt trฦฐแปng hแปฃp โpeel ngoแบกi lแปโ. Loแบกi alpha-keto-acid kรญch thฦฐแปc nhแป nร y cรณ pKa thแบฅp vร xรขm nhแบญp nhanh vร sรขu qua da, do ฤรณ cรณ thแป ฤฦฐแปฃc xem nhฦฐ lร mแปt chแบฅt peel tiแปm nฤng. Mแบทc dรน, pyruvic acid ฤฦฐแปฃc xem nhฦฐ lร chแบฅt peel nรดng hoแบทc trung bรฌnh, tรดi vแบซn thรญch thuแบญt ngแปฏ โpeel bรกn trung bรฌnhโ, bแปi vรฌ nรณ cรณ thแป ฤแบกt ฤฦฐแปฃc kแบฟt quแบฃ tแปt hฦกn so vแปi peel nรดng thรดng thฦฐแปng nhฦฐng lแบกi nhแบน hฦกn so vแปi peel แป ฤแป sรขu trung bรฌnh. Tuy nhiรชn, แป nแปng ฤแป cao vร trong dung dแปch cแปn nรณ cรณ thแป ฤแบกt ฤฦฐแปฃc hiแปu quแบฃ peel sรขu (Coleman vร Brody 1997). Vแบฃy da cรณ thแป thแบฅy rรต vรฌ phฦฐฦกng phรกp peel nร y gรขy phรน lแปp bรฌ, giแปฏ nฦฐแปc cรนng vแปi tiรชu sแปซng nhแบน, khรกng khuแบฉn, khรกng viรชm vร แปn ฤแปnh tuyแบฟn bรฃ, thรชm vร o ฤรณ chแบฅt nร y cรฒn cรณ khแบฃ nฤng kรญch thรญch sแบฃn xแบฅt mแปi col- lagen vร elas- tin. Nhแป sแป hแปฏu ฤแบทc tรญnh sinh hรณa cรณ thแป tรกc ฤแปng lรชn quรก trรฌnh chuyแปn hรณa nฤng lฦฐแปฃng trong ty thแป แป tแบฅt cแบฃ sinh vแบญt hiแบฟu khรญ, pyruvate ฤฦฐแปฃc chuyแปn hรณa thร nh acetyl coenzyme A trฦฐแปc khi bแป oxi hรณa hoร n toร n bแปi CO2. Khi nแปng ฤแป O2 khรดng ฤแปง, pyru- vate ฤฦฐแปฃc chuyแปn hรณa thร nh lactate. Do ฤรณ, khแบฃ nฤng chuyแปn hรณa nฤng lฦฐแปฃng sinh hรณa cฦก bแบฃn cแปงa nรณ cรณ thแป แบฃnh hฦฐแปng ฤแบฟn chuyแปn hรณa bรชn trong tแบฟ bร o, vร tรกc dแปฅng cแปงa nรณ cรณ thแป khรดng chแป phแปฅ thuแปc tแปn thฦฐฦกng ฤฦฐแปฃc gรขy ra bแปi hรณa chแบฅt.
Pyruvic acid rแบฅt lร khรดng แปn ฤแปnh, do ฤรณ sแบฃn phแบฉmย ย cแบงn ฤฦฐแปฃc giแปฏ kรญn khรญ trong tแปง lแบกnh (2-80C). Loแบกi acid nร y rแบฅt dแป bay hฦกi, cรณ mรนi rฦฐแปฃu khรฉt mแบกnh. Hฦกi acid cรณ thแป gรขy khรณ chแปu ฤฦฐแปng thแป vร mแบฏt, do ฤรณ bแบฏt buแปc phแบฃi ฤแบทt quแบกt khi tiแบฟn hร nh thแปง thuแบญt peel vร bแปnh nhรขn nรชn trรกnh mแป mแบฏt trong quรก trรฌnh lร m thแปง thuแบญt. Nแบฟu khรดng cรณ sแบตn tแปง lแบกnh trong phรฒng khรกm, thรฌ rแบฅt khรณ cรณ thแป giแปฏ แปn ฤแปnh chแบฅt nแบงy.
4. Chแป ฤแปnh vร hแบกn chแบฟ
Chแป ฤแปnh chรญnh ฤแปi vแปi peel bแบฑng acid pyruvic lร : mแปฅn (ฤแป I-IV) (Cotel- lessa 2004; Marczyk 2014), da dแบงu (Marczyk 2014), viรชm nang lรดng, tแปn thฦฐฦกng da รกnh sรกng nhแบน vร nแบฟp nhฤn nรดng (Glogau I-II) sแบนo nรดng bแป mแบทt vร ฤแปm nรขu (Be- rardesca 2006). Acid nร y cรฒn cรณ thแป mang lแบกi lแปฃi รญch cho cรกc bแปnh nรกm mรก แป bแปnh nhรขn cรณ phรขn loแบกi da I-III, ฤแบทc biแปt lร แป nhแปฏng ngฦฐแปi cรณ kรจm theo sแบนo mแปฅn hay thay ฤแปi sแบฏt tแป da gรขy ra bแปi hy- droquinone nhฦฐ ฤแปm trแบฏng da, hoแบทc tฤng sแบฏc tแป nhแบน sau viรชm.
Hแบกn chแบฟ cแปงa chแบฅt nร y lร xรขm nhแบญp lแปp nรดng bแป mแบทt da, nรชn khรดng cรณ tรกc dแปฅng ฤแปi vแปi nhแปฏng vแบฅn ฤแป sรขu hฦกn cแปงa da nhฦฐ nแบฟp nhฤn sรขu, sแบนo mแปฅn sรขu, vร tฤng sแบฏc tแป lแปp bรฌ. Viแปc cho thรชm dแบงu cรขy ba ฤแบญu (croton) ฤแป lร m tฤng tรกc dแปฅng kรญch thรญch collagen chแป ฤang ฤฦฐแปฃc lร thรญ nghiแปm, cแบงn cรณ cรดng thแปฉc vร protocol ฤiแปu trแป tแปt hฦกn. ฤแปi vแปi nhแปฏng trฦฐแปng hแปฃp thฦฐแปฃng bรฌ dร y hฦกn, nรณ thฦฐแปng khรดng cรณ hiแปu quแบฃ. Do ฤรณ, nแบฟu phแปi hแปฃp ฤiแปu trแป vแปi TCA sแบฝ cho kแบฟt quแบฃ tแปt hฦกn trong ฤiแปu trแป dร y sแปซng รกnh sรกng.
5. Lแปฑa chแปn bแปnh nhรขn vร chuแบฉn bแป da
Sร ng lแปc bแปnh nhรขn lร ฤiแปu bแบฏt buแปc khi peel da bแบฑng pyruvic acid. Cแบฃnh bรกo: acid pyruvic xรขm nhแบญp rแบฅt nhanh vร nguy hiแปm trรชn da vแปn bแป tแปn thฦฐฦกng hร ng rร o da nhฦฐ trong viรชm da mแบกn tรญnh, kรญch แปฉng vแปi ret- inoid, viรชm da dแบงu, viรชm da cฦก ฤแปa, vร viรชm da quanh miแปng. Nแบฟu frost (lแปp da bแป nแปi tuyแบฟt do protein bแป ฤรดng vรณn bแปi acid) xแบฃy ra trong quรก trรฌnh peel da bแบฑng pyruvic acid thรฌ vรนng bแป tแปn thฦฐฦกng chแบฏc chแบฏn sแบฝ bแป tฤng sแบฏc tแป sau viรชm nแบทng.
Bแปnh nhรขn cรณ phรขn loแบกi da I-III khแปe mแบกnh lร lแปฑa chแปn lรฝ tฦฐแปng cho thแปง thuแบญt nร y. Khแบฃ nฤng thแบฅm thฦฐแปng ฤแปng ฤแปu thแบญm chรญ ฤแปi vแปi da khรดng ฤฦฐแปฃc chuแบฉn bแป trฦฐแปc. Trong mแปt vร i trฦฐแปng hแปฃp da quรก dแบงu vร nhiแปu nhรขn mแปฅn, bแปnh nhรขn nรชn sแปญ dแปฅng cรกc chแบฅt cรณ khแบฃ nฤng tiรชu sแปซng nhแบน nhฦฐ gly- colic acid 10%, pyru- vic acid 8%, aze- laic acid 15%, hay adapalene 0.1% รญt nhแบฅt mแปt thรกng trฦฐแปc khi peel lแบงn thแปฉ nhแบฅt, sau ฤรณ cรณ thแป duy trรฌ sau cรกc lแบงn peel. Vรฌ nhแปฏng chแบฅt nร y thฦฐแปng gรขy kรญch แปฉng da trong tuแบงn ฤแบงu sแปญ dแปฅng, do ฤรณ bแปnh nhรขn nรชn sแปญ dแปฅng trฦฐแปc mแปt thรกng ฤแป da cรณ thแปi gian thรญch nghi vแปi chรบng. Nรชn ngฦฐng nhแปฏng sแบฃn phแบฉm bรดi trรชn tแปซ 48-72h trฦฐแปc khi peel ฤแป trรกnh kรญch แปฉng quรก mแปฉc vรนng dแป bแป tแปn thฦฐฦกng nhฦฐ vรนng quanh miแปng hay quanh แป mแบฏt vรฌ cรณ thแป gรขy ra tฤng sแบฏc tแป sau viรชm. Bแปnh nhรขn cแบงn phแบฃi lฦฐu รฝ nguy cฦก tฤng sแบฏc tแป sau viรชm nร y vร biแบฟn chแปฉng nร y cรณ thแป tแปn tแบกi tแบกm thแปi trong vรฒng 6 thรกng.
6. Phฦฐฦกng phรกp bรดi
Cแบงn phแบฃi tแบฉy nhแปn ฤแป hแบกn chแบฟ khแบฃ nฤng xรขm nhแบญp cแปงa acid vรฌ pyruvic acid thแบฅm tแปt ฤแปi vแปi da dแบงu. Tแบฉy nhแปn cรณ thแป ฤฦฐแปฃc tiแบฟn hร nh nhแบน nhร ng bแบฑng miแบฟng cotton mแปm tแบฉm ethanol 70% (hรฌnh 1).
Nแบฟu bแบฅt kรฌ vรนng da nร o bแป ฤแป vร ฤau khi tแบฉy nhแปn bแบฑng alcohol thรฌ nรชn hoรฃn thแปง thuแบญt lแบกi hoแบทc nแบฟu vรนng da chรญnh cแบงn ฤiแปu trแป vแบซn แปn vร an toร n ฤแป peel thรฌ cรณ thแป tiแบฟn hร nh peel แป tแบกi vรนng ฤรณ vร trรกnh nhแปฏng vรนng da bแป kรญch แปฉng ฤแป khรดng gรขy tฤng sแบฏc tแป sau viรชm.
Cแบงn dรนng miแบฟng cotton mแปm (hรฌnh 2), bร n chแบฃi mแปm, hoแบทc miแบฟng gแบกc xแปp ฤฦฐแปฃc gแบฅp 4×4 ฤแป bรดi acid. Dรนng miแบฟng cotton mรชn bรดi sแบฝ tแบกo ra mแปt lแปp dung dแปch mแปng vร khรดng lร m tฤng sแปฑ xรขm nhแบญp cแปงa acid do khรดng chร xรกt vร o da. Bร n chแบฃi mแปm nhฦฐ bร n chแบฃi lรดng chแปn hoแบทc bร n chแบฃi lรดng cแปซu thรฌ rแบฅt mแปm mแบกi nhฦฐng khi bรดi lรชn da lแบกi tแบกo ra mแปt lแปp dung dแปch dร y hฦกn. Cรณ sแปฑ khรกc nhau nร y vรฌ lรดng รญt thแบฅm dung dแปch, trong khi miแบฟng cotton giแปng nhฦฐ miแบฟng xแปp, nรณ thแบฅm tแปt hฦกn.
Khi dรนng miแบฟng gแบกc xแปp cรณ thแป lร m tฤng ฤแป xรขm nhแบญp bแบฑng cรกch chร tแปซ nhแบน ฤแบฟn mแบกnh vร o da. Thay vรฌ chร mแบกnh ฤแป tแบกo peel sรขu thรฌ nรชn cรขn nhแบฏc chuyแปn qua dรนng mแปt loแบกi chแบฅt peel sรขu khรกc nhฦฐ phenol 30-35% vแปi dแบงu croton 0.4%, chแบฅt nร y sแบฝ xรขm nhแบญp tแปt hฦกn vร o lแปp bรฌ.
Pyruvic acid cแบงn phแบฃi ฤฦฐแปฃc trung hรฒa hoแบทc rแปญa sแบกch khi da bแบฏt ฤแบงu ฤแป, thฦฐแปng da sแบฝ ฤแป sau 3-5 phรบt. Do ฤรณ, dung dแปch cแบงn phแบฃi ฤฦฐแปฃc bรดi nhanh, toร n bแป mแบทt hoแบทc ฤฦฐแปฃc bรดi theo mแปi ฤฦกn vแป thแบฉm mแปน vร trung hรฒa tแปซng ฤฦกn vแป mแปt, cรกch nร y cรณ thแป giรบp kiแปm soรกt sแปฑ xรขm nhแบญp ฤแปng nhแบฅt vรฌ แป vรนng quanh miแปng, quanh แป mแบฏt, vร vรนng cแบฑm acid xรขm nhแบญp nhanh hฦกn so vแปi vรนng trรกn. Do ฤรณ nแบฟu รกp dแปฅng kฤฉ thuแบญt bรดi toร n bแป mแบทt thรฌ tรดi thฦฐแปng bแบฏt ฤแบงu bรดi vรนng trรกn vร vรนng mลฉi trฦฐแปc. Sau ฤรณ, dung dแปch peel sแบฝ ฤฦฐแปฃc bรดi tiแบฟp แป vรนng mรก 2 bรชn, vรนng mรก giแปฏa, vรนng quanh mลฉi, vรนng quanh miแปng, vร sau ฤรณ lร vรนng quanh mแบฏt/cแป.
ฤแป ฤแบฃm bแบฃo an toร n, peel nร y cแบงn phแบฃi ฤฦฐแปฃc trung hรฒa ฤแบทc hiแปu bแบฑng dung dแปch sodium bicarbonate 10% hoแบทc rแปญa mแบทt trong chแบญu ฤแบงy nฦฐแปc. Trung hรฒa acid sแบฝ giรบp hแบกn chแบฟ tแปn thฦฐฦกng bแป mแบทt da. Bแบฏt ฤแบงu trung hรฒa แป vรนng da ฤแป nhแบฅt, thฦฐแปng lร vรนng quanh แป mแบฏt vร quanh miแปng. Tuy nhiรชn ฤแปi vแปi nhแปฏng bแปnh nhรขn cรณ sแปฑ chuแบฉn bแป trฦฐแปc peel tแปt, vรนng trรกn cรณ thแป ฤแป khi vแปซa bรดi xong vร phแบฃi tiแบฟn hร nh trung hรฒa ฤแบงu tiรชn (do vรนng trรกn thฦฐแปng phแบฃi ฤฦฐแปฃc bรดi ฤแบงu tiรชn). Trong mแปt vร i trฦฐแปng hแปฃp, ฤแป cรณ hiแปu quแบฃ tแปt hฦกn cรณ thแป khรดng cแบงn trung hรฒa.
Nรชn trung hรฒa toร n bแป da mแบทt, do ฤรณ dung dแปch bicarbonate 10% nรชn ฤฦฐแปฃc chuแบฉn bแป sแบตn trong mแปt cแปc nฦฐแปc bแบฑng nhแปฑa (loแบกi dรนng mแปt lแบงn), sau ฤรณ ngรขm khฤn cotton vร o cแปc nร y trฦฐแปc khi bรดi lรชn tแปซng vรนng ฤแป trung hรฒa acid (hรฌnh 3). Cรณ thแป dรนng bicar- bonate dแบกng phung sฦฐฦกng hoแบทc dรนng vแปi miแบฟng bรดng hoแบทc khฤn cotton. Nแบฟu dรนng khฤn thแบฅm nฦฐแปc ฤแป trung hรฒa dung dแปch thรฌ nรชn dรนng nhiแปu khฤn thแบฅm nฦฐแปc hฦกn ฤแป trung hรฒa nhiแปu lแบงn. Sau khi ฤรฃ hoร n toร n loแบกi bแป dung dแปch acid trรชn mแบทt, nรชn khuyรชn bแปnh nhรขn rแปญa mแบทt trong chแบญu nฦฐแปc ฤแป ฤแบฃm bแบฃo loแบกi bแป tแปi ฤa acid trรชn da mแบทt (hรฌnh 4).
7. Lแปฑa chแปn ฤแป mแบกnh cแปงa dung dแปch pyruvic acid
Trฦฐแปc khi lแปฑa chแปn nแปng ฤแป dung dแปch pyruvic acid, bแบฏt buแปc phแบฃi cรณ hiแปu biแบฟt vแป dung mรดi cแปงa acid. Mแบทc dรน dung dแปch ethanol cรณ thแป giรบp peel mแบกnh hฦกn, nhฦฐng dung dแปch dแบกng nฦฐแปc lแบกi แปn ฤแปnh hฦกn, รญt bแป bay hฦกi. Tuy nhiรชn pyruvic trong nฦฐแปc sแบฝ tแบกo thร nh mแปt lฦฐแปฃng lactic acid. Lactic acid giรบp giแปฏ nฦฐแปc cho da vร giแบฃm sแบฏc tแป da. Do ฤรณ, tรกc giแบฃ khuyแบฟn cรกo sแปญ pyruvic acid trong dung dแปch cรณ sแปฑ โcรขn bแบฑngโ nฦฐแปc-alcohol (40-60% ethanol).
Nรชn luรดn bแบฏt ฤแบงu bแบฑng pyruvic acid 40%, ฤรขy lร nแปng ฤแป an toร n vร cรณ hiแปu quแบฃ. Chแป nรชn tฤng nแปng ฤแป lรชn 50% nแบฟu bแปnh nhรขn khรดng cรณ than phiแปn gรฌ trong lแบงn peel thแปฉ nhแบฅt vร mong muแปn cรณ kแบฟt quแบฃ tแปt hฦกn.
Hรฌnh 5,6,7, vร 8 cho thแบฅy kแบฟt quแบฃ sau peel bแบฑng pyruvic acid cho cรกc trฦฐแปng hแปฃp mแปฅn trแปฉng cรก, sแบนo mแปฅn vร da dแบงu.
10 ngร y sau mแปt liแปu trรฌnh peel bแบฑng pyruvic acid 40%. Sแปฑ giแบฃm sแบฉn mแปฅn vร giแบฃm lแป chรขn lรดng cho thแบฅy ฤฦฐแปฃc hiแปu quแบฃ giแบฃm viรชm cแปงa phฦฐฦกng phรกp
8. ฤIแปU TRแป PHแปI HแปขP
8.1. Retinoic acid
ฤแป ฤแบกt ฤฦฐแปฃc hiแปu quแบฃ tแปt hฦกn vแปi da nhiแปu dแบงu, mแปt vร i bแปnh nhรขn cรณ thแป ฤฦฐแปฃc chแป ฤแปnh peel pyruvic acid phแปi hแปฃp vแปi retinoic acid 5% giแปng nhฦฐ khi phแปi hแปฃp retinoic acid trong peel bแบฑng salicylic acid vร Jessner peel vแบญy. Dung dแปch hoแบทc kem retinoic acid ฤฦฐแปฃc bรดi lรชn vรนng da ฤiแปu trแป tแปซ 2-6h, sau ฤรณ rแปญa sแบกch bแบฑng xร phรฒng trแบป em แป nhร .
Khi dรนng phแปi hแปฃp vแปi retino- ic acid sแบฝ lร m giแบฃm kรญch thฦฐแปc tuyแบฟn bรฃ nhแปn tแปt hฦกn. Tuy nhiรชn peel bแบฑng retinoic acid thฦฐแปng gรขy kรญch แปฉng vร khรด da trong 3 ngร y ฤแบงu tiรชn. Hรฌnh 9, 10, 11, vร 12 cho thแบฅy kแบฟt quแบฃ khi phแปi hแปฃp pyruvic acid vร retinoic acid.
8.2. Q-Switched 1064 nm LASER Toning
ฤแป tฤng tรกc dแปฅng lรชn tฤng sแบฏc tแป sau viรชm (PIH) vร nhแปฏng thay ฤแปi sแบฏc tแป khรกc, pyruvic acid cรณ thแป ฤฦฐแปฃc bรดi ngay sau khi ฤi laser toning. ฤแปi vแปi chแป ฤแปnh nร y, khรดng nรชn dรนng pyruvic acid cรณ nแปng ฤแป quรก 40% vรฌ lร m tฤng nguy cฦก xรขm nhแบญp vร o sรขu cแปงa acid. Mแปt vร i bแปnh nhรขn vแปi tรฌnh trแบกng mแปฅn ฤang tiแบฟn triแปn cรณ thแป cแบฃi thiแปn tแปt nhแป sแปฑ phแปi hแปฃp cแปงa Q-switched+py- ruvic acid+ retinoic acid tแปซ sau 2-5 lแบงn ฤiแปu trแป, vแปi khoแบฃng cรกch giแปฏa mแปi lแบงn lร 14 ngร y. Hรฌnh 10, 11, 12, 13, vร 14 cho thแบฅy kแบฟt quแบฃ khi phแปi hแปฃp pyruvic acid vแปi laser toning.
8.3. TCA
Trong ฤiแปu trแป ฤa dร y sแปซng รกnh sรกng vแปi peel, pyruvic 50% cรณ thแป bรดi sau khi bรดi TCA 35-40% trฦฐแปc ฤรณ 5 phรบt. Sแปฑ phแปi hแปฃp nร y giรบp peel sรขu hฦกn trong trฦฐแปng hแปฃp dร y sแปซng so vแปi chแป ฤฦกn thuแบงn sแปญ dแปฅng TCA. Pyruvic acid cรณ thแป ฤฦฐแปฃc trung hรฒa (hรฌnh 15 vร 16) hoแบทc khรดng trung hรฒa ฤแป lร m tฤng tแปn thฦฐฦกng hรณa hแปc lรชn da (hรฌnh 17).
ฤแปm sแบฏc tแป แป tay
8.4. Dแบงu cรขy ba ฤแบญu (croton oil)
ฤแปi vแปi cรกc bแปnh lรญ แป lแปp bรฌ, vแบฅn ฤแป chรญnh lร khแบฃ nฤng tan cแปงa croton oil trong dung dแปch nฦฐแปc-alcohol cแปงa py- ruvic acid 50%. Tรกc giแบฃ ฤรฃ thแปญ dung dแปch phแปi hแปฃp nร y trรชn nhแปฏng vรนng ฤiแปu trแป nhฦฐ sแบนo hoแบทc nแบฟp nhฤn sรขu cแปงa mแปt vร i bแปnh mร khรดng cรณ sแปฑ cแบฃi thiแปn ฤรกng kแป sau 3 thรกng theo dรตi vร khรดng cรณ lแปฃi รญch thรชm vร o nร o so vแปi chแป dรนng pyruvic acid 50% vร chร xรกt. Tuy nhiรชn, tรกc giแบฃ thแบฅy rแบฑng croton oil khรดng trแปn ฤฦฐแปฃc vแปi dung dแปch pyru- vic acid trong dung dแปch nฦฐแปc-alcohol. Cรณ thแป dรนng dung dแปch ethanol 100% hoแบทc thรชm chแบฅt surfactant sแบฝ lร m tฤng khแบฃ nฤng hรฒa tan, tuy nhiรชn chแป ฤฦฐแปฃc bรกo cรกo trรชn cรกc thรญ nghiแปm lรขm sร ng. Luแบญn รกn tiแบฟn sฤฉ cแปงa Dr. Bogdana Kadunc nฤm 1998 mรด tแบฃ hiแปu quแบฃ trรชn da lแปฃn cแปงa pyruvic acid 60-100%. Thรญ nghiแปm nร y chแปฉng minh rแบฑng pyru- vic acid cรณ thแป ฤฦฐแปฃc sแปญ dแปฅng ฤแป peel nรดng, trung bรฌnh hoแบทc sรขu. Khi trแปn tแป lแป 1 giแปt croton oil vแปi mแปi 5ml pyru- vic acid, vแปi dung mรดi lร alcohol tuyแปt ฤแปi (ethanol). Kแบฟt quแบฃ chรด thแบฅy cรณ sแปฑ tฤng ฤแป sรขu peel khi peel mร khรดng trung hรฒa, khi tฤng nแปng ฤแป cแปงa py- ruvic acid, vร khi thรชm croton oil vร methyl salycilate.
Methyl salicylate แป nแปng ฤแป 10% giรบp lร m tฤng thรชm tแปn thฦฐฦกng hรณa hแปc so vแปi croton oil khi trแปn แป tแป lแป 1 giแปt mแปi 5ml (0.8%). Mแปt vร i sแปฑ kแบฟt hแปฃp nhฦฐ pyruvic acid 80-100% vแปi croton ol 0.8% vร metyl salycilate 10% khรดng trung hรฒa vร gรขy bรญt tแบฏt, cลฉng nhฦฐ py- ruvic acid 100% ฤฦกn lแบป bรดi cรณ chร xรกt (friction) bแบฑng bร n chแบฃi cแปฉng cho mแปt ฤแป sรขu peel giแปng nhau (ngang lแปp bรฌ lฦฐแปi), nhฦฐng trong trฦฐแปng hแปฃp dรนng bร n chแบฃi cแปฉng thรฌ viรชm vร hoแบกi tแปญ nhiแปu hฦกn. Trung hรฒa trong 5 hay 15 phรบt khรดng cรณ sแปฑ khรกc biแปt khi dรนng dung dแปch nแปng ฤแป cao (Kadunc 1998).
9. Lร nh vแบฟt thฦฐฦกng vร chฤm sรณc sau peel
4-6 h sau peel. Trong khoแบฃng thแปi gian nร y, mแปt vร i bแปnh nhรขn cรณ thแป sแบฝ cรณ cแบฃm giรกc chรขm chรญch, bแปng rรกt แป quanh cรกc lแป tแปฑ nhiรชn trรชn mแบทt. Thฦฐแปng thรฌ da sแบฝ khรดng bแป khรด hay bong vแบฃy nhฦฐ cรกc loแบกi peel nรดng khรกc, trแปซ khi bแปnh nhรขn ฤฦฐแปฃc peel phแปi hแปฃp vแปi mแปt loแบกi acid thแปฉ hai khรกc nhฦฐ retino- ic acid.
ฤแปiย ย vแปiย ย chฤmย ย sรณcย ย sauย ย peel, trong 3 ngร y ฤแบงu tiรชn, hแบกn chแบฟ rแปญa mแบทt vร tแบฏm khรดng quรก 2 lแบงn mแปt ngร y vแปi lotion rแปญa mแบทt nhแบน, dแบงu gแปi em bรฉ. Trong khoแบฃng thแปi gian quan trแปng nร y, bแปnh nhรขn khuyแบฟn cรกo sแปญ dแปฅng cream hoแบทc gel dฦฐแปกng แบฉm khรดng sinh cรฒi mแปฅn (non-comedogenic) trong tuแบงn ฤแบงu tiรชn, trฦฐแปc khi sแปญ dแปฅng cรกc loแบกi kem duy trรฌ ฤรฃ ฤฦฐแปฃc kรช ฤฦกn.
Nแบฟu peel mแบกnh hฦกn nhฦฐ peel pyruvic acid phแปi hแปฃp vแปi TCA, bแปnh nhรขn cรณ thแป dรนng dแบงu dฦฐแปกng แบฉm nhฦฐ Vaselin trong thแปi gian lร nh vแบฟt thฦฐฦกng.
Nแบฟu thแบฅy frost trong quรก trรฌnh peel pyruvic acid ฤฦกn ฤแปc, cแบงn chฤm sรณc cแบฉn thแบญn cรกc vรนng da dแป tแปn thฦฐฦกng bแบฑng cรกch dรนng gel steroid mแบกnh nhฦฐ clobetasol 0.05% gel vร chแปng nแบฏng cรณ chแป sแป SPF cao. Dรน ฤฦฐแปฃc chฤm sรณc cแบฉn thแบญn, vแบซn cรณ thแป bแป tฤng sแบฏc tแป sau viรชm (PIH) sau 14 ngร y (hรฌnh 18). Ngฦฐแปฃc lแบกi vแปi PIH gรขy ra bแปi retinoic acid hay Jessner peel ,nhแปฏng mแบฃng tฤng sแบฏc tแป sau viรชm (PIH) nร y rแบฅt khรณ kiแปm soรกt. PIH cรณ thแป ฤฦฐแปฃc ฤiแปu trแป vแปi cรดng thแปฉc Kligman, chแปng nแบฏng, tranexamic acid uแปng, vร laser Q-switched 1064nm (hรฌnh 19).
10. Ghi nhแป
- Peel bแบฑng pyruvic acid rแบฅt lร ฤa dแบกng
- Tรกc dแปฅng chแปng viรชm vร diแปt khuแบฉn tแบกo nรชn sแปฑ khรกc biแปt lแปn cแปงa acid nร y.
- Cรณ thแป hแบกn chแบฟ nguy cฦก bแป PIH bแบฑng cรกch chuแบฉn bแป vร lแปฑa chแปn bแปnh nhรขn phรน hแปฃp.
- Phแปi hแปฃp ฤiแปu trแป cรณ thแป ฤแบกt hiแปu quแบฃ tแปt hฦกn.
11. Tร i liแปu tham khแบฃo
- Berardesca E, Cameli N, Pri- mavera G, Carrera M. Clinical and in- strumental evaluation of skin improvement after treatment with a new 50% pyruvic acid peel. Dermatol Surg. 2006;32(4):526โ31.
- Coleman WP, Brody HJ. Ad- vances in chemical peeling. Dermatol 1997;15(1):19โ26.
- Cotellessa C, Manunta T, Gh- ersetich I, Brazzini B, Peris K. The use of pyruvic acid in the treatment of J Eur Acad Dermatol Venereol. 2004;18(3):275โ8.
- Ghersetich I, Brazzini B, Peris K, Cotellessa C, Manunta T, Lotti Py- ruvic acid peels for the treat- ment of photoaging. Dermatol Surg. 2004; 30(1):32โ6. discussion 36
- Kadunc Pyruvic acid: stan- dardization technique for the use in chemical peelings by means of experi- mental study. University of Sao Paulo; 1998.
- Marczyk B, Mucha P, Budzisz E, Rotsztejn H. Comparative study of the effect of 50% pyruvic and 30% salicylic peels on the skin lipid ๏ฌlm in patients with acne J Cos- met Dermatol. 2014;13(1):15โ21.
Tham khแบฃo thรชm mแปt sแป bร i viแบฟt cรนng chแปง ฤแป