Đánh giá và phân loại chính xác sẹo trứng cá rất quan trọng để có thể lựa chọn phương án điều trị tối ưu nhất. Mặc dù đánh giá mô học có thể mô tả chính xác hình thái học của sẹo nhưng lại không thực tế khi áp dụng trong thực hành lâm sàng, do đó những phương tiện kĩ thuật không xâm lấn có thể sẽ là lựa chọn hữu ích hơn cho mục đích này trên lâm sàng.
Siêu âm cao tầng phân loại sẹo trứng cá
Siêu âm cao tầng (≥ 20 MHz) là kĩ thuật đã được sử dụng từ lâu trong lâm sàng và thí nghiệm của chuyên ngành da liễu [17]. Trong một nghiên cứu đánh giá mối liên quan giữa lâm sàng và đặc điểm hình thái của sẹo trứng cá trên siêu âm, có 81 sang thương (sẹo teo và/hoặc sẹo phì.
Bảng 1.4: Thang điểm mức độ nặng của sẹo trứng cá (SCAR-S), được áp dụng độc lập trên vùng Mặt, Ngực, và Lưng; tổng điểm toàn bộ là tổng các điểm tính được của mỗi vùng trên.
| Phân loại | Điểm | Mô tả |
| Trơn láng | 0 | Không có sẹo do trứng cá |
| Gần như trơn láng | 1 | Khó có thể thấy sẹo ở khoảng cách trên 2.5 m |
| Nhẹ | 2 | Dễ dàng nhận thấy, xuất hiện ít hơn một nữa diện tích vùng da bị ảnh hưởng [ví dụ: mặt, lưng, hoặc ngực] |
| Trung bình | 3 | Xuất hiện nhiều hơn một nữa diện tích vùng da bị ảnh hưởng [ví dụ: mặt, lưng, hoặc ngực] |
| Nặng | 4 | Xuất hiện trên toàn bộ vùng da bị ảnh hưởng |
| Rất nặng | 5 | Xuất hiện trên toàn bộ vùng da bị ảnh hưởng,chủ yếu là sẹo lõm và sẹo phì đại |
Theo phân loại của Jaco [9]) của 41 bệnh nhân đã được đánh giá [18]. Những hình ảnh kỹ thuật số trên lâm sàng khuôn mặt (chụp trước, trái và phải) đã được ghi lại bởi VISIA- CR Complexion Analysis System (Canfield Imaging Systems, Fairfield, NJ, USA). Sử dụng hệ thống siêu âm 22-MHz(độ phân giải dọc trục tối đa: 72 μm, độ sâu đạt được: 8 mm, độ rộng quét được: đường 12.8 mm) để quét mặt cắt ngang ở chế độ B-mode (chế độ
siêu âm 2B).
Kết thúc nghiên cứu, tổn thương sẹo được phân loại trên lâm sàng như sau: boxcar (n = 32), rolling (n = 24), ice pick (n =16), sẹo lồi (n = 6), và sẹo phì đại (n = 3).
Kiểm tra bằng siêu âm cho phép đánh giá chính xác hình thái học của sẹo. Cụ thể:
- Sẹo lõm: hiện tượng da bị lõm vào trong khi các lớp của da bình thường.
a. Sẹo ice pick: hình chữ V, bờ sắc, rõ, đồng nhất; đặc trưng bởi đường kính bề mặt hẹp (thường < 2 mm) và độ sâu có thể đạt đến lớp bì sâu. (hình 1.1).
b. Sẹo boxcar: hình chữ U, bờ sắc, rõ, đồng nhất; đặc trưng bởi kích thước bề mặt từ 2-4 mm và độ sâu đạt đến lớp bì nông hoặc bì sâu. (hình 1.2).
c. Sẹo rolling: vết lõm vào da bờ không rõ hoặc hình dạng “sóng” của lớp thượng bì, khó đánh giá do áp lực căng lên da khi đặt đầu dò siêu âm do đó cản trở việc đo kích thước sẹo. (hình 1.3).
- Sẹo phì đại và sẹo lồi: là vùng da dày, gồ lên bề mặt theo hình vòm (hình 1.4 và 1.5); lớp bì thường ít echogenic (mức độ phản âm khi siêu âm) hơn so với da bình thường. Trong hầu hết các trường hợp, với đầu dò 22- MHz thì sẹo lồi không thể thấy toàn bộ được do kích thước lớn.
Nhìn chung, như chúng ta mong đợi, kết quả siêu âm có mối liên quan tốt với các đặc điểm lâm sàng. Tuy nhiên, một nữa sẹo ice pick được đánh giá trên lâm sàng (8 /16) lại được phân loại chính xác là sẹo boxcar thông qua kiểm tra trên siêu âm. Hơn nữa, kĩ thuật siêu âm cho phép đánh giá chính xác độ sâu và rộng của sẹo, đây là những thông số rất hữu ích
trong điều trị sẹo [18].
Chụp ảnh Kĩ thuật số 3D phân loại sẹo trứng cá
Một kĩ thuật không xâm lấn hứa hẹn khác có thể được sử dụng cho mục đích đánh giá sẹo trứng cá là chụp ảnh kĩ thuật số 3D (hình 1.6). Trong những nghiên cứu gần đây, kết quả thu được bởi thiết bị chụp hình khuôn mặt cho phép định lượng thể tích sẹo bằng máy tính (Clarity 3D Research Ti System, BrighTex Bio-Photonics, San Jose, CA, USA) [19] đã được
so sánh với đánh giá theo thang điểm đánh giá trực tiếp của Goodman và Baron của các bác sĩ da liễu đã đạt được chứng nhận của hội đồng chuyên môn (board certification), kết quả thu được cho thấy có mỗi liên hệ có ý nghĩa thống kê, từ đó có thể thấy rằng ảnh chụp mặt có thể giúp đánh giá được sẹo sau mụn [19]. Tuy nhiên, những kết quả thu được ban đầu này nên được xác nhận thêm bằng những nghiên cứu khác.
đến màu xanh da trời (sâu)
Kết luận
Hiện tại vẫn chưa có được sự đồng thuận trong phân loại và thuật ngữ liên quan đến sẹo trứng cá trên y văn. Một vấn đề lớn là sự đa hình của các tổn thương sẹo có thể được diễn tả theo nhiều cách khác nhau khi thăm khám trên lâm sàng. Trong khi những phương pháp hiện tại chưa đáp ứng được yêu cầu thì cần có một phương pháp chuẩn để đánh giá độ sâu của sẹo cho mục đích điều trị và tiên lượng.
Tham khảo thêm một số bài viết cùng chủ đề:
Thông tin bài viết:
- Nguồn tham khảo: Sách “SẸO TRỨNG CÁ: PHÂN LOẠI VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ”
- Biên dịch bởi: Tạp chí Da Liễu
- Link bài viết: https://tapchidalieu.com/cong-cu-danh-gia-seo-trung-ca-tron-phan-loai-seo-trung-ca/
