Để tải bài viết CHĂM SÓC VÀ ĐIỀU TRỊ DA NHẠY CẢM PDF mời các bạn click vào link ở đây.
Definition of Sensitive Skin: An Expert Position Paper from the Special Interest Group on Sensitive Skin of the international Forum for the Study of Itch
Biên dịch: ThS.BS Trần Nguyên Ánh Tú
• Toàn cầu: 30-40%
• Nữ: 60%, nam: 40%
• Sự xuất hiện cảm giác khó chịu trên da (châm chích, nóng rát, đau, ngứa)
• Xảy ra với các kích thích “vô hại”
• Không kèm với các bệnh lý da có các triệu chứng tương tự
• Bề mặt da bình thường/hồng ban
Sinh bệnh học
Tia cực tím
Chọn lựa kem chống nắng
- Chọn loại vật lý (chứa titan dioxide hoặc kẽm oxit), chỉ số SPF cao
- Tránh dùng dạng gel, tránh loại có tính kháng nước.
- Tránh các thành phần:
- 4-Aminobenzoic acid
- 4-Tert-butyl-4′-methoxy-dibenzoylmethane
- 3-(4-Methylbenzylidene)-dl-camphor
- 2-Hydroxy-4-methoxy-benzophenone
- 4-Isopropyl-dibenzoylmethane
Tâm lý
Tắm và rửa mặt
• Chọn loại tẩy rửa tổng hợp, không chứa xà phòng, không tạo bọt, không chất bảo quản
• Thường trên các sản phẩm này sẽ có dòng chữ “soap-free” hoặc “syndet (ghép từ 2 từ Synthetic và Detergent)”.
• pH= 5.5-6.0
• Tránh sản phẩm nhiều hương thơm, có tính sát khuẩn và lột tẩy.
Bôi kem giữ ẩm
• Nên chọn các sản phẩm có chứa ít hơn 10 thành phần
• Không chứa hương liệu, chất màu và chất bảo quản
• Thận trọng với các thành phần: lanolin, amerchol, propylene glycol, polyethylene glycol, ure
• Ưu tiên chọn lựa: ceramide, glycerol, axit hyaluronic
Nguyên tắc điều trị chung
Phân loại dựa trên sự suy giảm chức năng hàng rào bảo vệ da
• Loại 1: Suy giảm chức năng hàng rào bảo vệ da
• Loại 2: Không suy giảm chức năng hàng rào bảo vệ da, có hiện thượng viêm
• Loại 3: Không suy giảm chức năng hàng rào bảo vệ da, không có hiện thượng viêm, có hiện tượng tăng hoạ
Phân loại dựa trên các yếu tố gây ra phản ứng da
• High sensitivity: phản ứng với nhiều loại yếu tố nội sinh và ngoại sinh và kết hợp với các triệu chứng cấp tính hoặc mãn tính và yếu tố tâm lý.
• Environmental sensitivity: da trắng, khô, mỏng, có khuynh hướng đỏ mặt và phản ứng với các yếu tố môi trường
• Cosmetic sensitivity: da có biểu hiện phản ứng thoáng qua với các sản phẩm mỹ phẩm cụ thể
Phân loại dựa trên sự hiện diện của bệnh da có liên quan
Phân loại dựa trên các tình huống lâm sàng thường gặp
Phân loại dựa trên các tình huống lâm sàng thường gặp
• Tư vấn cho BN về hội chứng da nhạy cảm
• Tư vấn BN tránh các yếu tố khởi phát
• Hướng dẫn cách chọn lựa sản phẩm và chăm sóc da cơ bản: rửa mặt, bôi kem giữ ẩm, bôi kem chống nắng
• Không sơn móng tay
• Hạn chế mát-xa và nhuộm, tẩy tóc
• Lưu ý với làn da nhạy cảm, cách chăm sóc tốt nhất là càng đơn giản, càng ít sản phẩm càng tốt (“less is the best”).
• Cần “test” trước khi sử dụng sản phẩm
Trang điểm
• Trang điểm ít lớp nhất có thể
• Chọn các loại ít gây dị ứng dành cho da nhạy cảm (sensitive skin, hypoallergenic skin)
• Kiểm tra cẩn thận thành phần gây dị ứng/kích ứng trước đó
• Chọn các loại không chứa chất bảo quản, hương liệu và không kèm các thành phần chống nắng hóa học)
• Không chọn loại có tính kháng nước “waterproof”
• Bảo quản mỹ phẩm ở nơi khô ráo, thoáng mát.
• Chú ý hạn sử dụng của mỹ phẩm
• Ưu tiên thứ tự: Mascara, eye liner, eyebrow pencil, eye shadow, foundation…
Phân loại dựa trên các tình huống lâm sàng thường gặp
• Tư vấn cho BN về hội chứng da nhạy cảm
• Tư vấn BN tìm và tránh các yếu tố khởi phát
• Ngưng tất cả các sản phẩm đã sử dụng trên da trước đó, bao gồm các sản phẩm chăm sóc da và trang điểm
• Tránh máy lạnh và tiếp xúc ANMT
• Bôi 4-t-butylcyclohexanol + licochalcone A
• Kết hợp bôi kem giữ ẩm chỉ chứa ceramide
• Rửa mặt với nước thường 1-2 lần/ngày
• Cân nhắc chiếu LED
Phân loại dựa trên các tình huống lâm sàng thường gặp
Phân loại dựa trên các tình huống lâm sàng thường gặp
Nám má
• Tư vấn cho BN về hội chứng da nhạy cảm
• Tư vấn BN tránh các yếu tố khởi phát da nhạy cảm
• Tư vấn BN tránh các yếu tố nguy cơ gây nám má
• Tránh tiếp xúc ANMT
• Bôi KCN vô cơ
• Bôi kem giữ ẩm chứa niacinamide 2%
• Thận trọng với laser, IPL và peel
Mụn trứng cá
• Tư vấn cho BN về hội chứng da nhạy cảm
• Tư vấn BN tránh các yếu tố khởi phát DNC
• Tư vấn BN tránh các yếu tố nguy cơ gây MTC
• Tránh tiếp xúc ANMT
• Bôi KCN vô cơ
• Bôi kem BPO 2,5% +/- kháng sinh/adapalene
• Bôi kem giữ ẩm chứa niacinamide 10%
• Chiếu AS xanh + AS đỏ
KẾT LUẬN
• Da nhạy cảm là tình trạng rất thường gặp
• Sinh bệnh học phức tạp, chưa sáng tỏ
• Xử trí da nhạy cảm là một thách thức đối với các BS Da Liễu
• Có thể cần đến sự phối hợp đa chuyên khoa điều trị những trường hợp khó.
Xem thêm:
