Chương này giới thiệu những nguyên tắc căn bản và mục tiêu của chương trình “Phục hồi sức khỏe làn da”, đã được phát triển trong 30 năm. Những giải pháp mới này đối kháng lại quan điểm cũ eo hẹp chỉ tập trung vào bệnh của da và với mục đích cung cấp 1 làn da khỏe đích thực trong suốt cuộc đời cho bất kỳ cá thể nào, không liên quan đến tuổi, giới tính, chủng tộc và tình trạng da. Đào tạo cho bác sĩ da liễu hiện nay, các tài liệu công khai và thực hành lâm sàng hầu hết chỉ tập trung vào điều trị bệnh học của da mà quên mất sức khỏe tổng quan của da. Tình huống này đặt ra rất nhiều câu hỏi, bao gồm:
- Nếu 1 bệnh nhân không có bệnh về da, thì da cô ấy có khỏe hay không?
- Da có được phục hôi khi bệnh da đã được điều trị và khỏi hay không?
- Chờ bệnh xuất hiện hay chúng ta can thiệp để phòng ngừa chúng xuất hiện thì hợp lý hơn?
- Duy trì sự toàn vẹn và chức năng của da không quan trọng bằng việc giải quyết bệnh hoặc thực hiện các thủ thuật để cải thiện da?
Câu trả lời của chúng tôi đối với những câu hỏi này có thể bộc lộ những thiếu sót trong xu hướng quan điểm hiện nay đối với sức khỏe da.
Da khỏe: Định nghĩa và Hình mẫu
Sức khỏe làn da không có định nghĩa hoặc hình mẫu được chấp nhận rộng rãi – nó có nghĩa là những thứ khác nhau cho những người khác nhau trên khắp thế giới. Da khỏe thường được mô tả là đẹp, không tỳ vết, căng bóng và trẻ, nhưng những thuật ngữ này không chính xác và phản ảnh những đặc điểm không đo đếm được. Định nghĩa về da khỏe được đưa ra vào năm 1983 và lan rộng vào 2008 cung cấp những đặc điểm đặc hiệu, dễ nhận biết về mặt sinh lý học, mô học và lâm sàng. Đặc biệt, da khỏe là da mịn, đều màu, căng và chắc, đủ âm, chịu được các yếu tố bên ngoài, và không có bệnh bên dưới.
(Box 2.1). Điều trị da phải sửa chữa bất kỳ bất thường nào của da – cái mà không đúng với định nghĩa về da khỏe, để da đạt được những tính chất mong muốn.
Định nghĩa về da khỏe có nhiều cách áp dụng. Đầu tiên là thiết lập chân đoán một cách thông minh về da của bệnh nhân, bằng cách liệt kê những đặc điểm phố biến của da khỏe và đánh giá những cái còn thiếu trên da của bệnh nhân (Bảng 2.1). Người điều trị sẽ thiết lập một kế hoạch điều trị, để sửa chữa bất kỳ bất thường nào (dựa trên định nghĩa) bằng việc điều trị bệnh về da của bệnh nhân. Định nghĩa cũng giúp cải thiện khả năng của các bác sĩ trong việc giám sát tiến trình sử dụng thuốc thoa được nhắm đến trong “Phục hồi sức khỏe làn da”, cũng như đánh giá kết quả điều trị và tỉ lệ thành công. Hình 2.1 làm nổi bật những đặc điểm của làn da em bé, và được coi là đích đến cần đạt được của bất kỳ chế độ điều trị “Phục hồi sức khỏe làn da”. Bảng 2.2 phác họa từng đặc điểm chính của làn da khỏe được nhìn thấy ở em bé và xác định nguyên nhân đằng sau của những đặc điểm này.
Những giai đoạn của da trong suốt cuộc đời
Hầu hết chúng ta bắt đầu cuộc đời với làn da khỏe, không tì vết. Tuy nhiên, các yếu tố môi trường/ bên ngoài và bên trong, yếu tố di truyền, và những thay đổi tự nhiên theo giai đoạn liên quan tới quá trình lão hóa đã phá hủy những gì chúng ta từng có lúc sinh ra. Theo thời gian, quá trình tăng sinh của da giảm dân và sự xuống cấp chất lượng da bắt đầu. Da không có bệnh, nhưng quá trình lão hóa bên trong và lão hóa do ánh sáng là nguyên nhân của những thay đổi về giải phẫu, mô học và lâm sàng. Nó bao gồm những biểu hiện về khô da, và sự xuất hiện của da xỉn màu, thay đổi màu sắc da, nọng cằm, chảy xệ, teo da và dễ bầm tím. Mặc dù những thay đổi này không thể nhận thấy rõ lúc trẻ, nhưng chúng vẫn diễn ra và sẽ nhìn thấy rõ hơn khi có tuổi. Có thể rất ngạc nhiên khi biết rằng đã đạt tới một giai đoạn tương đối không hoạt động ở tuổi 30, với sự suy giảm chức năng tế bào và sự xuất hiện của những nếp nhăn. Những giai đoạn của da trong suốt cuộc đời được thể hiện ở Box 2.2; chúng được chia thành 1 trong 3 loại sau đây: giai đoạn khỏe mạnh (hoạt động), giai đoạn biến đổi (suy giảm), vả giai đoạn không hoạt động. Một số nguyên nhân gây nên sự suy giảm của da có thể kiểm soát được, nhưng một số thì không (Bảng 2.3). Lưu ý rằng, có nhiều nguyên nhân cá nhân dẫn đến sự suy giảm của da như quá trình viêm cũng như các bệnh bên trong.
Bảng 2.1: Định nghĩa da khỏe: thuộc tính biểu hiện và vắng mặt.
| Thuộc tính hiện diện. | Thuộc tính vắng mặt. |
| Mịn. | Xù xì. |
| Đều màu. | Không đều màu. |
| Căng. | Yếu (ít hoặc không đề kháng với lực bên ngoài). |
| Chắc. | Chảy xệ. |
| Đủ ẩm. | Không. |
| Dung nạp tốt. | Kém dung nạp. |
| Giàu đường nét. | trũng, hóp. |
| Không có bệnh bên dưới. | Có bệnh bên dưới. |
Bảng 2.2: Đặc điểm của một làn da khỏe
| Đặc điểm. | Yếu tố. |
| Mịn. | Mềm, lớp sừng chắc và ít cấu trúc đan lưới (về mô học). Tế bào thượng bì liên tục đổi mới và sửa chữa bởi vì chu kỳ trưởng thành của tế bào sừng được cân bằng và điều hòa (KMCs). Mỗi chu kỳ 6 tuần; KMCs được mô tả ở chương sau |
| Căng | Giàu collagen, hoạt động tối ưu. |
| Chắc. | Giàu collagen và elastin, hoạt động tối ưu. |
| Bền màu. | Hoạt động tế bào hắc tố hợp lý. |
| Đủ ấm. | Giàu glycosaminoglycans (do đó, không cần chất dưỡng ẩm bên ngoài). |
| Chức năng hàng rào nguyên vẹn. | Lớp sừng mịn với ít hoặc không có cấu trúc đan lưới. Nhiều lớp tế bào sừng liên kết tốt với nhau. Lớp hạt bên trên và lớp gai bên dưới có ranh giới rõ, tế bào sừng mới được đẩy lên từ lớp đáy. |
| Da lành nhanh. | Tế bào sừng đối mới hiệu quả, tuần hoàn máu tốt. |
| Giàu đường nét. | Thể tích của collagen, elastin và mô dưới da tối ưu. |
| Không có bệnh đang hoạt động. | Mô học da bình thường. |
GIAI ĐOẠN KHỎE (HOẠT ĐỘNG TỐI ƯU)
- Từ lúc sinh ra đến 9-10 tuổi.
- Đại diện cho định nghĩa về làn da khỏe tối ưu.
- Chức năng thượng bì và bì tối ưu, quá trình đổi mới và sửa chữa tế bào liên tục, đều đặn (KMC bình thường*).
- Không sản xuất bã nhờn.
- Không có viêm.
- Không khô hoặc nhạy cảm.
GIAI ĐOẠN BIẾN ĐỔI (SUY GIẢM)
-
- Từ 10-30 tuổi.
- Bắt đầu có sự khác nhau những đặc tính chính về làn da khỏe tối ưu.
- Chức năng tế bào bất thường, quá trình đổi mới tế bào bị suy mới (KMC bất thường*).
- Chức năng hàng rào da suy yếu.
- Sản xuất bã nhờn ở nhiều mức độ.
- Quá trình viêm thường xuyên.
- Kết cấu không đồng đều.
- Lỗ chân lông giãn rộng, bất thường về sắc tố, teo da, tăng sản tuyến bã và vẻ bề ngoài “xỉn màu, ảm đạm” Bệnh da có thể hiện diện hoặc bắt đầu xuất hiện.
GIAI ĐOẠN KHÔNG HOẠT ĐỘNG
- Bắt đầu ở tuổi 30
- Sự khác nhau về những đặc tính với định nghĩa về làn da khỏe tối ưu xuất hiện nhiều hơn (so sánh với 2 giai đoạn trước)
- Chức năng tế bào thượng bì bất thường (KMCs bất thường*)
- Chức năng hàng rào bảo vệ bị suy yếu
- Quá trình viêm thường xuyên
- Những thay đổi về kết cấu da nặng hơn
Nguồn tham khảo: The art of Skin Health Restoration and Rejuration
Biên dịch bởi: Tapchidalieu.com
